De Pelikaansvoet Aporrhais pespelecani in Albaek Bugt

Albaek Bugt ligt in het uiterste puntje van Jutland in Noord-Denemarken. Het is de poortwachter tussen de Oostzee en de Noordzee, een idyllisch stukje natuur met vakantiehuisjes verscholen in het groen, waar de Denen zelf graag de zomer doorbrengen. Wat deze locatie zo bijzonder maakt voor schelpverzamelaars, is het algemene voorkomen van A. pespelecani in deze omgeving.

Pelikaansvoet2

 A. pespelecani “Standaard” kleurvariant

Pelikaansvoet denemarken1

 Witte variant van de pelikaansvoet A. pespelecani 

Reeds bij het betreden van het strand is dit al duidelijk. Oude en ietwat verkleurde schelpen bevolken in grote getale de oude vloedlijntjes hoog op het strand. Waar in Nederland de oogst beperkt blijft tot incidentele vondsten van oude fossiele fragmenten, juveniele exemplaren en (zelden) volwassen schelpen, is een 100 meter stuk strand in Albaek Bugt voldoende om een flink aantal schelpen aan de verzameling toe te voegen.

Pelikaansvoeten bak


Niet alleen lege schelpen spoelen aan, maar ook levende slakken zijn aan te treffen op het strand. Vooral bij aflandige wind kan het snel gaan. In de buurt van de haven van Albaek zelf kwam het tot een hoogtepunt.

IMG 3828 kopie

Strand bij Albaek haven

Door een stevige aflandige wind spoelde de ene na de andere golf van Pelikaansvoeten aan. Bij aangespoelde schelpen was het telkens goed kijken of er nog een levende slak in zat. Een interessant fenomeen deed zich ook voor. Levende aangespoelde schelpen werden bijna direct na het aanspoelen aangevallen voor een lokale soort vlieg, die zich blijkbaar gespecialiseerd heeft in de predatie op deze slak. De vlieg is precies de juiste maat om de opening van de schelp binnen te dringen, en ogenschijnlijk beschikt A. pespelecani niet over een effectieve sluitplaat om deze vlieg buiten de deur te houden. Uit veel verse schelpen die op het strand lagen kwam bij het oprapen een vlieg uit de mondopening te voorschijn. A. pespelecani is normaal gesproken een diepwatersoort, die in Nederland in kolonies op enige afstand van de kust voorkomt (Oestergronden). Het in zeer ondiep water massale voorkomen van A. pespelecani is dan ook bijzonder, en moet verband houden met een of andere lokale conditie die met name voor deze slak zeer gunstig is. De Oostzee zelf is erg rustig, het getijdeverschil tussen eb en vloed is over het algemeen niet meer dan 2 meter. Wat op het strand erg opviel, en wat een grote hint geeft, is dat op het strand om de 100-200 meter een afwateringskanaal is.

IMG 3827 kopie

Afwateringskanaal op het strand bij Albeak Bugt

Deze voeren overtollig water uit het binnenland af, en dit betrof behoorlijke hoeveelheden. De geur van dit water verraad direct al dat het grote hoeveelheden rottend plantmateriaal bevat. Zoals aangegeven in de literatuur (1) voedt A. pespelecani zich met plantaardig detrius, wat dankzij deze afwateringskanalen direct voor de kust in grote hoeveelheden aanwezig is. Het voorkomen van vleesetende vliegen die het specifiek op deze soort gemunt hebben geeft al aan dat dit geen recente door de mens gecreëerde situatie is. De soort is goed gevestigd daar, en met de aantallen die in Albaek Bugt aanspoelen is de soort lokaal de meest algemene horen. Naast A. pespelecani zijn de Penhoren Turritella communis en de Turtons wenteltrap Epitonium turtonis aanwezig in het aanspoelsel. Deze soorten zijn een stuk minder algemeen, en niet levend aangetroffen. Beide soorten zijn wel in verse toestand in het aanspoelsel op het strandaan te treffen.

Penhoren denemarken1

 T. communis (Albaek Bugt)

Turton's wenteltrap denemarken1

E. turtonis (Albaek Bugt)

Dit strand is dan ook bij uitstek geschikt on een leuke verzameling aan te leggen van een paar van de meer zeldzame soorten van het Nederlandse Noordzeestrand. In de zomer is het al vroeg licht, waardoor het mogelijk is om in alle rust en stilte op het strand te genieten van een mooie zonsopkomst.

IMG 3837

 

Literatuur


(1) Soortoverzicht Aporrhais Pespelecani

 http://www.anemoon.org/flora-en-fauna/soorteninformatie/soorten/id/434/pelikaansvoet

© 2021 P.M.J. Sjerp - all RIGHTS RESERVED.